بهترین سن برای داشتن اولین ویزیت ارتودنسی
هنگامی که دندان های شیری کودک می افتند تا با دندان های دائمی جایگزین شوند، والدین باید به فکر بردن کودک نزد یک ارتودنتیست باشند . طبق توصیه ی انجمن ارتودنسی آمریکا زمان مناسب برای اولین مشاوره ی ارتودنسی حدود 7 سالگی است . در این سن، کودک تعدادی دندان دائمی و تعدادی دندان شیری دارد و ارتودنتیست قادر به تشخیص مشکلات و ناهنجاری های دندانی-فکی در مراحل اولیه ی آنها خواهد بود . این کار اولین قدم برای پیشگیری از ناهنجاری های دندانی-فکی کودکان و کاهش بروز مشکلات ارتودنسی است و این امکان را به وجود می آورد که این ناهنجاری ها در زمان مناسب و قبل از اینکه خیلی دیر شود ، تحت درمان قرار بگیرد . اگر در سنین پایین تر از هفت سال ، والدین متوجه ناهنجاری هایی در دندان های کودک شدند ، لازم نیست برای اولین ویزیت متخصص ارتودنسی تا هفت سالگی صبر کنند و همچنین اگر سن کودک از هفت سال بیشتر باشد برای یک چکاپ اولیه از دندان ها دیر نشده است . مشکلاتی که در اولین ویزیت ارتودنسی مشخص میشوند ممکن است بعد از اولین ویزیت تحت درمان قرار بگیرند یا نیاز به ویزیت مجدد در زمان دیگری داشته باشند .
- فواید اولین ویزیت ارتودنسی کودکان در حدود هفت سالگی
این کار برای کودک فواید زیادی دارد . از جمله :
- فهمیدن چگونگی ظاهرشدن و رشد دندان های دائمی و تشخیص نامرتبی و عدم تقارن دندان ها
- تشخیص عادات بد کودک قبل از اینکه آسیب جدی و جبران ناپذیری ایجاد کند ( مثل جویدن نادرست، تنفس غالب از دهان، دندان قروچه و… )
- جلوگیری از جلوآمدن و انحرف دندان ها
- تشخیص مشکلات فک ( مثل ایجاد صدا در مفصل فکی ، قفل شدن دندان های یک فک در دندانهای فک دیگر ، انحراف فک پایین ، نرسیدن دندانها به هم حین بسته بودن دهان ، جلو یا عقب بودن فک ها نسبت به یکدیگر و… )
- تشخیص از دست رفتن زودهنگام یا دیرهنگام دندان های شیری
- تشخیص پوسیدگی های احتمالی
بهترین زمان برای اکثر درمان های ارتودنسی، سنین حدود 10 تا 15 سالگی است ، در این سنین استخوان های فک به طور کامل شکل نگرفته اند و روشهای درمانی از جمله بریس ها و ترازها ، در سنین به بزرگسالی میتوانند مشکل تر و گران تر باشند . تکنولوژی های مدرن این امکان را میدهند که ارتودنتیست ها بیماران را در هر رده ی سنی درمان کنند ، با این وجود بهترین زمان برای درمان های ارتودنسی همان 10 تا 15 سال است . بنابراین اولین ویزیت ارتودنسی بهتر است از این سنین دیرتر نباشد . گرچه ارتودنسی مخصوص کودکان و جوانان نیست و هیچوقت برای اولین ویزیت ارتودنسی دیر نیست . بزرگسالان هم به دلیل اهمیت سلامتی و زیبایی دندان ها تحت درمانهای ارتودنسی قرار میگیرند و این کار همچنین میتواند خطر پوسیدگی دندان ها و بیماری لثه را کاهش دهد .
- سوالات متداول در اولین ویزیت ارتودنسی
- آیا مشکل یا ناهنجاری حادی برای دندان ها وجود دارد که نیاز به ارتودنسی داشته باشد ؟
- آیا درمان ارتودنسی توسط دندانپزشک هم میتواند انجام شود ؟
- درمان ارتودنسی چیست ؟
- فواید درمان ارتودنسی چیست و آیا ضرورت دارد ؟
- زمان مناسب برای درمان چه سنی است ؟
- آیا یک بزرگسال میتواند اقدام به ارتودنسی نماید ؟
- نحوه عملکرد دستگاه های ارتودنسی به چه صورت است ؟
- آیا نیاز به کشیدن دندان وجود دارد ؟
- آیا ارتودنسی دردناک است؟
- وظیفه بیماران حین درمان ارتودنسی چیست و آیا نیاز به رژیم‌غذایی خاصی است ؟
- آیا نیاز به گذاشتن بریس هست ؟
- آیا راه های دیگری به جز گذاشتن بریس و سیم کشیدن دندانها وجود دارد ؟
- درمان مشکلات ارتودنسی چه مدت طول می کشد؟
- آیا نیاز به مراجعه های بعدی وجود دارد ؟
- هزینه های ارتودنسی چقدر است ؟
- اولین ملاقات با متخصص ارتودنسی
متخصصین ارتودنسی مشکلات دندانی و چهره ای را تشخیص، جلوگیری و درمان میکنند و در مستقیم و مرتب کردن دندان ها مهارت و تخصص دارند . در اولین ویزیت ارتودنسی ، متخصص ارتودنسی دندانها و فک را معاینه میکند و در مورد ناراحتی ها و مشکلات بیمار سوالاتی میکند . مثل اینکه اگر بیمار عموما در ناحیه ی فک احساس درد میکند ، یا در جویدن و فرودادن غذا مشکل دارد . ممکن است یک سری آزمایشات و تصویربرداری ها مثل تصویربرداری x-ray تجویز شوند تا مشکلات ارتودنسی بیمار بهتر مشخص شوند و برنامه ی درمانی مناسبی لحاظ شود . اشعه ایکس به متخصص ارتودنسی کمک میکند تا سلامت و موقعیت دندانها، استخوان‌ها ، ریشه‌ها و فک‌ها را مشاهده کند . این تصاویر به برخی تصمیمات حین درمان نیز کمک میکنند و علاوه بر ثبت مکانی دندانها، با مشخص شدن وضعیت تقارن صورت و قرارگیری فک و لب ها مشخصات فرد ارزیابی می شود . برای اینکه متخصص ارتودنسی به طور دقیق بتواند مشکل ارتودنسی را تشخیص دهد اشعه x ضروری است . دستگاه های اشعه x امروزه نسبت به نسل های قبل به میزان اشعه ی x کمتری نیاز دارند .
به طور معمول دو عدد رادیوگرافی از دندان و فک بیمار در جلسه ی اول نوشته میشود که عبارت است از: رادیوگرافی های OPG و Lateral cephalometry
در صورتیکه بیمار مایل به انجام درمان ارتودنسی باشد همان جلسه یا جلسه بعد دستور تهیه فتوگرافیهایی از ناحیه صورت و دندانها نیز داده می شود . در نهایت دندان ها ، لثه ها ، فک و چهره ی فرد بررسی می شود تا متخصص ارتودنسی تعیین کند چه قسمت هایی باید تحت درمان قرار بگیرند یا میتوانند بهتر باشند .
از بین تمام ناهنجاری های دهانی زودرس ، سه ناهنجاری مهم وجود دارند که به سادگی قابل تشخیص اند و در صورت مشاهده ممکن است نیاز به ارتودنسی داشته باشند :
- دندان های جلویی فرد به هم نمیرسند. معمولا در این حالت بین دندان های بالایی و پایینی یک بیضی-شکل دیده میشود.
- فک پایینی جلوتر از فک بالایی قرار میگیرد .
- یک یا چند دندان پایینی با دندان های بالایی تلاقی دارند . در این حالت فرد ممکن است متوجه مشکلی نشود چون برای مثال دندان آسیاب پایینی به دلیل تلاقی با دندان آسیای بالایی به سمت خارج لثه ها یا داخل دهان کج شده و شکل گرفته است .
بعد از اینکه مشکلات احتمالی شناسایی شدند یکی از چهار حالت زیر ممکن است نتیجه شود:
- نیازی به بریس وجود نداشته باشد . ممکن است ناهنجاری جزئی باشد و راه های دیگری برای حل مشکل وجود داشته باشند که کم هزینه تر ، ساده تر و سریع تر باشند . در این حالت ممکن است خطرات گذاشتن بریس در مقایسه با مزایای آن بیشتر باشد .
- نیاز به بریس وجود دارد ولی برای گذاشتن آن زود است . ممکن است با اینکه یک سری ناهنجاریهایی تشخیص داده شده اند ، فرد هنوز دندانهای شیری داشته باشد و دندانهای آسیاب درنیامده باشند یا درمان نیاز به رشد فک و بررسی بیشتر داشته باشد . در این حالت درمان به مراجعه های بعدی موکول می شود که زمان مراجعه ی بعدی با توجه به مشخصات فرد ممکن است متفاوت باشد.
- نیاز به بریس وجود دارد اما قبل از آن باید به دندانپزشک مراجعه شود . در این حالت ممکن است فرد دچار مشکلات لثه یا استخوان باشد که درمان آنها نیاز به کمک یک دندانپزشک داشته باشد . برای مثال ممکن است اندازه های فک مطابقت نداشته باشد یا دندان پوسیده ای در دهان وجود داشته باشد که نیاز به معاینه ی جراح دهان وجود داشته باشد ، لثه دچار بیماری باشد و معاینه توسط متخصص بیماریهای لثه یا پریودنتست ضروری باشد ، نیاز به عصب کشی وجود داشته باشد و مراجعه به اندودنتیست لازم باشد یا نیاز به جرم گیری دندان ها وجود داشته باشد . زیرا اگر دندان ها سالم نباشند ممکن است در طول مدت درمان دندان ها آسیب زیادی ببینند و حتی مسواک زدن و شست و شوی دندان ها بعد از گذاشتن بریس با مشکلاتی همراه باشد . بعد از رفع مشکلات دیگر برای گذاشتن بریس ها به متخصص ارتودنسی مراجعه میشود .
- نیاز به بریس وجود دارد و فرد برای گذاشتن آن آماده است. در این صورت ممکن است در همان ویزیت اول ارتودنسی روی فک های پالا ، پایین و دندانها قالبگیری انجام شود و بعد از مراحل لازم ، در زمان مناسب فرد بریس خود را دریافت می کند .
در اولین ویزیت ارتودنسی ممکن است متخصص ارتودنسی متوجه مشکلاتی در دندان ها یا فک بشود. برای حل این مشکلات دو دسته دستگاه وجود دارند که دسته ی اول دستگاه های ثابت هستند که تا پایان مدت درمان باید روی دندانها قرار داشته باشند و به آنها متصل بمانند . این دسته از دستگاه ها برای مشکلات و ناهنجاری های پیچیده استفاده میشوند . دسته ی دوم متحرک هستند که لازم نیست همیشه روی دندانها باشند و ممکن است فقط در زمانهای خاصی استفاده از آنها ضروری باشد و در این حالت ممکن است دندان های دائمی فرد کاملا درنیامده باشد .
ارتودنسی ثابت محدودیت سنی ندارد و کارایی بالایی دارد که این مزیت ها باعث شده است مراجعه کنندگان در صورت تشخیص متخصص ارتودنسی به لزوم استفاده از دستگاه های ارتودنسی ، تمایل بیشتری به استفاده از دستگاه های ثابت داشته باشند . در این نوع ارتودنسی دندان ها به وسیله ی سیم ها و کش های مخصوص به طرف جای درست خود کشیده می شوند و در جای اصلی خود قرار میگیرند . در حین مدت درمان ممکن است مسواک زدن و حفظ بهداشت دندان ها به سادگی انجام نشود. اما بعد از برداشتن بریس ها و تمام شدن درمان به دلیل مرتب شدن دندان ها رسیدگی به دندان ها بسیار آسان تر خواهد بود.
- هزینه های مربوط به ارتودنسی
هزینه درمان ارتودنسی در مورد هر شخص با توجه به پیچیدگی هر مورد و درمان مورد نیاز، متفاوت است . در اولین ویزیت ارتودنسی ، متخصص ارتودنسی قیمت خدمات مورد نظر فرد را اعلام میکند و برآورد هزینه بیمار با بررسی کامل رادیوگرافیها، فتوگرافیها و مدل دهانی و بر اساس میزان مشکل بیمار و طول درمان صورت خواهد گرفت.