اصلاح نامتناسب بودن فک ها
منطبق نبودن فک ها بر هم یا نامتقارن بودن آنها مشکلاتی در غذا خوردن، صحبت کردن، خوابیدن و نفس کشیدن ایجاد میکند. دلایل زیادی وجود دارند که باعث ناهمگونی فک ها می شوند. در برخی موارد می توان مشکل را بدون نیاز به جراحی اصلاح کرد و در برخی موارد باید حتما عمل جراحی اصلاح فک صورت بگیرد.
علائم نامتناسب بودن فک ها با هم چیست؟
علائم نامتناسب بودن فک ها با یکدیگر مشابه بسیاری از مشکلات فک و دندان می باشد. علائم آن عبارتند از:
- درد در گیجگاه
- درد در مفصل فک یا اطراف آن
- صدا دادن فک هنگام باز یا بسته شدن
- سفتی فک
- درد شانه یا کمر
- شنیدن صدا در گوش
چه عواملی باعث نامتناسب بودن فک ها می شود؟
فک برای عملکرد درست به هماهنگی عملکرد زردپی، استخوان و عضلات نیاز دارد. عدم تعادل بین هر یک از این ساختارها منجر به نامتقارن شدن یا ناهمگونی فک ها میشود.
به طور کلی عوامل زیر میتوانند باعث نامتناسب بودن فک ها شوند:
- شکستگی یا ضربه به فک
ضربه و شکستگی ممکن است در تصادف، زمین خوردن، دعوا یا ورزش اتفاق بیفتد و منجر به شکستن، ترک خوردن یا جا به جا شدن فک شود. ترک جزئی معمولا خود به خود خوب می شود اما شکستگی بزرگ فک نیاز به عمل جراحی دارد. اگر فک جا به جا شود احتمالا طی عمل جراحی باید به جای خود برگردانده شده و ثابت شود.
- اختلالات مفصل فک
اختلالات مفصل گیجگاهی فکی یا تی ام جی که به آن اختلالات مفصل فک نیز می گوییم وضعیتی بسیار شایع است. آرتروز نیز می تواند منجر به اختلال مفصل فک شود. گاهی اوقات علائم مشکل مفصل فک بدون علت مشخص بروز می کند.
- اختلالات مفصل فک را می توانید با اقدامات زیر بهبود ببخشید:
- سرما دهی با کیسه یخ در فک برای کاهش درد و ورم
- مسکن های معمولی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن
- پرهیز از فعالیتهای شدید فک
- استفاده از وسیله های دهانی برای تغییر موقعیت فک
- ورزشهای مفصل فک برای کاهش درد و بهبود حرکت فک
نقایص مادرزادی
ممکن است از بدو تولد با مشکل فک به دنیا آمده باشید. مثلا برخی افراد به صورت مادرزادی فکشان کج است. نقایص فک را با عمل جراحی میتوان اصلاح کرده و یا با مراقبتهای پشتیبانی و تغییر سبک زندگی مدیریت کرد.
مرتب و همردیف نبودن دندان ها
ممکن است ناهمگونی فک به دلیل ناهمراستایی دندان ها باشد. دندان ها ممکن است اجازه ندهند فک در موقعیت درست بنشیند. گاهی درمان با پلاک های ارتودنسی از جمله وسیله های ارتودنسی هستند که به اصلاح فک کمک می کنند. ممکن است درمان شش ماه تا دو سال طول بکشد. در موارد شدید از این هم طولانی تر می شود.
عمل جراحی اصلاح فک
در عمل جراحی اصلاح موقعیت فک، جراح مشکل کجی، عدم تقارن یا نامتناسب بودن فک ها را درست می کند.
استئوتومی ماگزیلاری: در این عمل جراحی فک بالا اصلاح می شود تا اوپن بایت یا کراس بایت برطرف شود. فک بالا و دندانهای بالا باید جلو کشیده شوند تا بر دندان ها و فک پایین منطبق باشند.
استئوتومی ماندیبولار: در این عمل جراحی مشکلاتی مانند عقب بودن یا جلوزدگی فک پایین اصلاح می شود. جراح برشی در عقب دهان ایجاد می کند تا فک پایین را جلوتر یا عقب تر بکشد.
جنیوپلاستی (یا ژنیوپلاستی): در این عمل، کوچکی، بزرگی یا کجی چانه اصلاح می شود. برشی در جلوی چانه ایجاد می شود و چانه تغییر موقعیت داده می شود بدون این که کل فک پایین نیاز باشد دستکاری شود.
در چه مواقعی برای اصلاح مشکل فک از براکت ارتودنسی استفاده می شود؟
در بسیاری از موارد، مشکل از نا به جا بودن جایگاه دندان هاست. اگر متخصص ارتودنسی به این نتیجه برسد که با جا به جا کردن دندان ها، فک نیز می تواند در جایگاه درستی قرار بگیرد ابتدا با براکت درمان را شروع می کند. ممکن است نیاز به استفاده از وسیله های ارتودنسی دیگر نیز باشد. در موارد شدید نیاز به عمل جراحی اصلاح فک وجود دارد.